Date portal
« Vestnik KRSU»

Представлен комплексный эпидемиологический анализ стоматологических заболеваний в международном, национальном и региональном контексте. Рассмотрены данные о распространённости и тяжести кариеса, пародонтита, некариозных поражений, онкопатологий полости рта и заболеваний слизистой оболочки. Особое внимание уделено различиям в показателях среди детей, пожилых и сельского населения, а также влиянию климатогеографических, экологических и социально-экономических факторов. Освещены современные тенденции в профилактике и диагностике, включая международные индикаторы стоматологического здоровья. Проведён сравнительный анализ состояния стоматологической помощи в России, Таджикистане и других странах, выявлены ключевые проблемы организации стоматологической службы. Статья подчёркивает необходимость междисциплинарного подхода и системных мер по улучшению стоматологического здоровья населения с акцентом на уязвимые группы и экологически неблагополучные регионы.

эпидемиология; стоматологические заболевания; кариес; пародонтит; профилактика; дети; пожилые; экология; Всемирная организация здравоохранения; индикаторы здоровья

Бул макалада эл аралык, улуттук жана аймактык контекстте тиш ооруларынын комплекстүү эпидемиологиялык анализи берилген. Кариестин, периодонтиттин кариоздук, эмес жаралардын, ооз көңдөйүнүн онкопатологиясынын жана былжыр челдин ооруларынын таралышы жана оордугу жөнүндө маалыматтар каралды. Балдар, улгайган адамдар жана айыл калкынын көрсөткүчтөрүндөгү айырмачылыктарга, ошондой эле климаттык-географиялык, экологиялык жана социалдык-экономикалык факторлордун таасирине өзгөчө көңүл бурулду. Стоматологиялык ден соолуктун эл аралык индикаторлорун кошо алганда, алдын алуудагы жана диагностикалоодогу заманбап тенденциялар чагылдырылган. Россияда, Тажикстанда жана башка өлкөлөрдө стоматологиялык жардамдын абалына салыштырмалуу талдоо жүргүзүлүп, стоматологиялык кызматты уюштуруунун негизги көйгөйлөрү аныкталды. Макалада аялуу топторго жана экологиялык жактан начар региондорго басым жасоо менен калктын стоматологиялык ден соолугун жакшыртуу үчүн дисциплиналар аралык мамиленин жана системалуу чаралардын зарылдыгы баса белгиленет.

эпидемиология; тиш оорулары; кариес; периодонтит; алдын алуу; балдар; карылар; экология; Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму; ден соолук индикаторлору

This article presents a comprehensive epidemiological analysis of dental diseases in an international, national, and regional context. It examines the prevalence and severity of caries, periodontitis, non-carious lesions, oral cancer, and mucosal diseases. Special attention is given to the differences in indicators among children, the elderly, and rural populations, as well as the impact of climatic, geographical, environmental, and socioeconomic factors. The article also highlights current trends in prevention and diagnosis, including international indicators of dental health. A comparative analysis of the state of dental care in Russia, Tajikistan, and other countries was conducted, and key problems in the organization of dental services were identified. The article emphasizes the need for an interdisciplinary approach and systemic measures to improve the dental health of the population, with a focus on vulnerable groups and environmentally disadvantaged regions.

epidemiology; dental diseases; caries; periodontitis; prevention; children; elderly; ecology; World health organization; health indicators