Рахимова Фарида Сулеймановна – аспирант кафедры госпитальной хирургии медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, Кыргызская Республика, тел.: +996-556 801802, e-mail: farida-0209@mail.ru
РАК ПОДЖЕЛУДОЧНОЙ ЖЕЛЕЗЫ: ОБЗОР ЭПИДЕМИОЛОГИИ, МИРОВЫХ ТЕНДЕНЦИЙ
Несмотря на стремительный прогресс современных медицинских технологий и значительное повышение выживаемости при многих видах рака, рак поджелудочной железы по-прежнему остаётся высоколетальным раком желудочно-кишечного тракта с низкой пятилетней выживаемостью и трудностями в ранней диагностике. В настоящее время заболеваемость и смертность от рака поджелудочной железы растут из года в год во всём мире, независимо от того, в США, Европе, Японии или Китае. Прогнозируется, что к 2050 году заболеваемость раком поджелудочной железы во всём мире увеличится до 18,6 на 100 тыс. населения, со среднегодовым приростом в 1,1 %. Это означает, что рак поджелудочной железы будет представлять собой значительную проблему для общественного здравоохранения. В связи с особым анатомическим расположением поджелудочной железы развитие рака поджелудочной железы обычно диагностируется на поздней стадии с очевидными клиническими симптомами. Поэтому всестороннее понимание факторов риска развития рака поджелудочной железы имеет большое клиническое значение для эффективной профилактики рака поджелудочной железы. В данной статье подробно рассматриваются и анализируются эпидемиологические характеристики, тенденции развития и факторы риска рака поджелудочной железы.
Keywords in Russian:рак поджелудочной железы; эпидемиология; тенденция; факторы риска; протоковая аденокарцинома поджелудочной железы
УЙКУ БЕЗИНИН РАГЫ: ЭПИДЕМИОЛОГИЯГА, ДҮЙНӨЛҮК ТЕНДЕНЦИЯЛАРГА СЕРЕП
Азыркы медициналык технологиялардын ылдам өнүгүшүнө жана көптөгөн шишик ооруларында жашоо узактыгынын кыйла жогорулашына карабастан, уйку безинин рагы (панкреатикалык рак) ашказан-ичеги трактындагы эң өлүмгө алып келүүчү шишик ооруларынын бири бойдон калууда. Анын беш жылдык жашоо көрсөткүчү төмөн жана эрте диагностикалоодо олуттуу кыйынчылыктар бар. Азыркы учурда уйку безинин рагынын оорушу жана өлүмдүүлүгү дүйнөнүн бардык өлкөлөрүндө – АКШда, Европада, Жапонияда же Кытайда – жылдан жылга өсүүдө. Болжол боюнча, 2050-жылга карата дүйнө жүзү боюнча уйку безинин рагынын оорушу 100 000 калкка 18,6 учурга жетет, жылдык орточо өсүшү 1,1 %ды түзөт. Бул болсо уйку безинин рагы коомдук саламаттыкты сактоо үчүн олуттуу көйгөй боло турганын көрсөтөт. Уйку безинин өзгөчө анатомиялык жайгашуусуна байланыштуу, бул шишик адатта клиникалык белгилер байкалган кеч стадиясында гана аныкталат. Ошондуктан уйку безинин рагын пайда кылуучу коркунуч факторлорун ар тараптуу түшүнүү бул оорунун алдын алуу үчүн чоң клиникалык мааниге ээ. Бул макалада уйку безинин рагынын эпидемиологиялык мүнөздөмөлөрү, өнүгүү тенденциялары жана коркунуч факторлору кеңири каралып, талданат.
Keywords in Kyrgyz:уйку безинин рагы; эпидемиология; тенденция; коркунуч факторлору; уйку безинин каналдык аденокарциномасы
PANCREATIC CANCER: AN OVERVIEW OF EPIDEMIOLOGY AND GLOBAL TRENDS
Despite the rapid advancement of modern medical technologies and the significant improvement in survival rates for many types of cancer, pancreatic cancer remains one of the most lethal malignancies of the gastrointestinal tract, characterized by low five-year survival rates and challenges in early diagnosis. Currently, both incidence and mortality from pancreatic cancer continue to rise worldwide, whether in the United States, Europe, Japan, or China. It is projected that by 2050, the global incidence of pancreatic cancer will reach 18,6 per 100,000 population, with an average annual increase of 1,1 %, underscoring its growing importance as a major public health concern. Due to the unique anatomical location of the pancreas, pancreatic cancer is typically diagnosed at an advanced stage, when clinical symptoms become evident. Therefore, a comprehensive understanding of the risk factors associated with pancreatic cancer is of great clinical importance for effective prevention strategies. This article provides a detailed overview and analysis of the epidemiological features, developmental trends, and risk factors of pancreatic cancer.
Keywords in English:pancreatic cancer; epidemiology; trend; risk factors; pancreatic ductal adenocarcinoma