Тешебаева Динара Тургунбаевна – ст. преподаватель кафедры иностранной филологии филиала Казахского национального университета им. аль-Фараби, Кыргызская Республика, тел.: +996-557 522524, e-mail: dinarateshebaeva@gmail.com
ЛЕКСИКО-СИНТАКСИЧЕСКИЕ ИСКАЖЕНИЯ В МАШИННОМ ПЕРЕВОДЕ ПОЭЗИИ ШЕКСПИРА
Рассматриваются особенности и трудности машинного перевода поэтических текстов Уильяма Шекспира, в частности, случаи искажения или нарушения лексических единиц и устойчивых словосочетаний. Анализ проводится на основе сравнения оригинального текста с результатами перевода, выполненного с использованием современных систем машинного перевода. Особое внимание уделяется типичным ошибкам, связанным с многозначностью слов, нарушением синтаксических связей, игнорированием культурного и контекстуального значения метафор, а также разрушением поэтической структуры. Работа подчёркивает необходимость учёта стилистических и семантических особенностей поэтического дискурса при автоматизированном переводе и предлагает пути совершенствования алгоритмов машинного перевода для более точной передачи художественных и эмоциональных нюансов поэзии.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:устойчивые словосочетания; метафоры; синтаксические конструкции; нарушения; стилистические особенности; машинный перевод
ШЕКСПИР ПОЭЗИЯСЫНЫН МАШИНАЛЫК КОТОРМОСУНДАГЫ ЛЕКСИКАЛЫК ЖАНА СИНТАКСИСТИК БУЗУЛУУЛАР
Бул макалада Уильям Шекспирдин поэтикалык тексттерин машиналык которуунун өзгөчөлүктөрү жана кыйынчылыктары, атап айтканда, лексикалык бирдиктердин жана туруктуу сөз айкаштарынын бурмаланышы же бузулушу каралат. Талдоо түп нускадагы текстти заманбап машиналык которуу системалары аркылуу которулган натыйжалар менен салыштыруунун негизинде жүргүзүлөт. Сөздөрдүн көп маанилүүлүгүнө, синтаксистик байланыштардын бузулушуна, метафоралардын маданий жана контексттик маанисинин эске алынбагандыгына, ошондой эле поэтикалык түзүлүштүн бузулушуна байланыштуу типтүү каталарга өзгөчө көңүл бурулат. Иш автоматташтырылган которууда поэтикалык дискурстун стилистикалык жана семантикалык өзгөчөлүктөрүн эске алуу зарылдыгын баса белгилейт жана поэзиянын көркөм жана эмоционалдык нюанстарын так жеткирүү үчүн машиналык которуу алгоритмдерин өркүндөтүү жолдорун сунуштайт.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:туруктуу сөз айкаштар; метафоралар; синтаксистик конструкциялар; бузуулар; стилистикалык өзгөчөлүктөр; машиналык котормо
LEXICAL AND SYNTACTIC DISTORTIONS IN MACHINE TRANSLATION OF SHAKESPEARE’S POETRY
This paper examines the features and difficulties of machine translation of William Shakespeare’s poetic texts, in particular, cases of distortion or violation of lexical units and stable phrases. The analysis is based on a comparison of the original text with the results of a translation performed using modern machine translation systems. Special attention is paid to typical errors related to the ambiguity of words, violation of syntactic connections, ignoring the cultural and contextual meaning of metaphors, as well as the destruction of poetic structure. The work highlights the need to take into account the stylistic and semantic features of poetic discourse in automated translation and suggests ways to improve machine translation algorithms to more accurately convey the artistic and emotional nuances of poetry.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:stable phrases; metaphors; syntactic constructions; violations; stylistic features; machine translation