«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Исследована термическая устойчивость и поведение координационных соединений редкоземельных элементов для понимания их строения, свойств и возможных направлений применения в материаловедении, катализе и технологии редкоземельных материалов. Метилендиацетамид, как органический лиганд, способен образовывать стабильные комплексы, чьи термические характеристики требуют детального изучения. Установлены термохимические характеристики координационных соединений LnCl₃·2MDAA·2H₂O и Ln(NO₃)₃·2MDAA·2H₂O (где Ln = Sm, Gd, Dy, Er) и определены стадии их термического разложения. Приведены результаты термического анализа координационных соединений хлоридов и нитратов самария, гадолиния, диспрозия и эрбия с метилендиацетамидом. Выявлены температуры дегидратации, разложения лиганда и плавления. Установлены этапы термического распада и подтверждена стехиометрия комплексных соединений. Показано, что конечными продуктами термического разложения являются хлориды или оксиды соответствующих редкоземельных элементов в зависимости от исходного аниона.

термический анализ; редкоземельные элементы; метилендиацетамид; координационные соединения; дериватограмма

Бул иштин актуалдуулугу – сейрек кездешүүчү элементтеринин координациялык бирикмелеринин термикалык туруктуулугун жана жүрүм-турумун изилдөө маанилүүлүгүндө, анткени бул алардын түзүлүшүн, касиеттерин жана материал таанууда, катализде жана сейрек кездешүүчү элементтердин технологиясында колдонуу мүмкүнчүлүктөрүн түшүнүүгө жардам берет. Метилендиацетамид органикалык лиганд катары туруктуу комплекстерди түзүүгө жөндөмдүү, алардын термикалык өзгөчөлүктөрүн кенен иликтөө талап кылынат. Иштин максаты – LnCl₃•2MDAA•2H₂O жана Ln(NO₃)₃•2MDAA•2H₂O (мында Ln = Sm, Gd, Dy, Er) координациялык бирикмелеринин термохимиялык мүнөздөмөлөрүн аныктоо жана алардын термикалык ажыроо этаптарын изилдөө. Иште самарий, гадолиний, диспрозий жана эрбий хлориддеринин жана нитраттарынын метилендиацетамид менен түзгөн координациялык бирикмелеринин термикалык анализинин жыйынтыктары берилген. Термикалык гравиметриялык жана дериватографиялык изилдөөлөр жүргүзүлүп, дегидратация, лигандтын ажыроо жана эрүү температуралары аныкталган. Термикалык ажыроонун этаптары белгиленип, комплекстин стехиометриясы тастыкталган. Термикалык ажыроонун акыркы продуктулары катары баштапкы анионго жараша тиешелүү сейрек кездешүүчү элементтеринин хлориддери же оксиддери алынары көрсөтүлгөн.

термикалык анализ; сейрек кездешүүчү элементтер; метилендиацетамид; координациялык бирикмелер; дериватограмма

The relevance of this work lies in the study of the thermal stability and behavior of coordination compounds of rare earth elements, which is important for understanding their structure, properties, and potential applications in materials science, catalysis, and the technology of rare earth materials. Methylenediacetamide, as an organic ligand, is capable of forming stable complexes whose thermal characteristics require detailed investigation. The purpose of this work is to establish the thermochemical characteristics of coordination compounds LnCl₃•2MDAA•2H₂O and Ln(NO₃)₃•2MDAA•2H₂O (where Ln = Sm, Gd, Dy, Er) and to determine the stages of their thermal decomposition. The work presents the results of thermal analysis of coordination compounds of chlorides and nitrates of samarium, gadolinium, dysprosium, and erbium with methylene diacetamide. Thermogravimetric and derivatographic studies were conducted, temperatures of dehydration, ligand decomposition, and melting were identified. Stages of thermal decomposition were established and the stoichiometry of the complex compounds was confirmed. It was shown that the final products of thermal decomposition are chlorides or oxides of the respective rare earth elements depending on the initial anion.

thermal analysis; rare earth elements; methylenediacetamide; coordination compounds; derivatogram